“Không thể gom cử nhân thành một mớ rồi rao bán. Giải pháp căn cơ phải đi
từ giáo dục.” TS Nguyễn Ngọc Hiếu - Đại học Việt Đức, TP.HCM đã nêu
quan điểm trước đề án xuất khẩu cử nhân của Bộ LĐ-TB-XH.
Nút thắt là...
Bộ LĐ-TB-XH đang xây dựng đề án dự
thảo Đề án xuất khẩu 200.000 cử nhân sang nước ngoài làm việc. Về đề xuất trên,
TS Nguyễn Ngọc Hiếu - Trường Đại học Việt Đức (TP.HCM) cho rằng đó là một đề
xuất nhưng không nên kỳ vọng quá nhiều.
Theo quan sát của vị chuyên gia, các
thị trường xuất khẩu lao động Bộ LĐ-TB-XH đang nhắm đến như xuất khẩu lao động Nhật Bản, Hàn Quốc, CHLB Đức, Slovakia... đang có xu hướng dư
thừa lao động chất xám. Vì thế, thời gian gần đây Nhật cũng như Hàn Quốc đang
đẩy mạnh các chiến lược phát triển kinh tế, nhất là với các nước đang phát
triển tại khu vực Châu Á như xuất khẩu vốn, xuất khẩu công nghệ và qua đó xuất
khẩu luôn lao động.
Đối với những nước này, nhu cầu
tuyển dụng lao động có chất xám không cao, thay vào đó, họ cần những lao động
phổ thông, lao động kỹ thuật nặng nhọc, hoặc những lao động dịch vụ như ý tá,
điều dưỡng, dịch vụ chăm sóc người già...
Do đó, chưa cần nói tới chất lượng
đào tạo của Việt Nam vốn đã là một khoảng cách quá xa, không thể so sánh được
thì xét về nhu cầu cũng đã là một khó khăn, thách thức rất lớn.
Nói thêm về vấn đề đào tạo, TS
Nguyễn Ngọc Hiếu cho hay, nếu chỉ đánh giá bằng cảm quan thì rõ ràng 200.000 cử
nhân đang thất nghiệp là con số rất lớn, song không phải cử nhân nào cũng là nhân
tài, là tinh hoa sau đào tạo.
Để sàng lọc được những người có chất
lượng tốt nhất nằm trong số 200.000 cử nhân đó có thể đáp ứng được yêu cầu của
thị trường tuyển dụng nước ngoài lại là vấn đề khác.
Một điều rất dễ hiểu rằng, những
người có năng lực, tay nghề thật sự giỏi, họ cũng sẽ là những người chủ động
hơn, biết cách tìm kiếm, nắm bắt cơ hội tốt hơn. Với những người này, bản thân
họ không tìm việc các doanh nghiệp cũng sẽ tìm tới họ.
Vì vậy, dựa trên suy luận của mình,
vị chuyên gia cho rằng đặt kỳ vọng xây dựng một đề án là có thể giải quyết được
việc làm cho 200.000 cử nhân dôi dư có chất lượng không cao hoặc đào tạo không
phù hợp là một kỳ vọng không tưởng, khó có thể thực hiện được.
Vị chuyên gia tỏ ra hoài nghi với đề
án của Bộ LĐ-TB-XH. "Tôi không biết, giải pháp xuất khẩu cử nhân có phải
là một tín hiệu được phát đi nhằm tiếp tục cứu rỗi những trường đại học, cao
đẳng đang đứng trên bờ vực sắp đóng cửa hay không"?, ông Hiếu đặt câu hỏi.
Để trả lời cho những băn khoăn trên,
ông lấy ví dụ, một trường đại học một năm đào tạo khoảng 4.000 sinh viên, như
vậy với con số 200.000 cử nhân được xuất khẩu sẽ có khoảng 50 trường đại học
được nuôi tiếp. Ông cảnh báo, nếu đây mới là mục đích thật sự thì sẽ là mối lo
ngại lớn hơn.
Bởi theo ông, vấn đề thực sự của lao
động Việt Nam chính nằm ở khâu đào tạo, tuyển dụng. Đó là nút thắt từ nhiều năm
vẫn chưa được tháo gỡ.
>> thông tin tuyển lao động đi nước ngoài
>> thông tin tuyển lao động đi nước ngoài
Bán rẻ chưa chắc thế giới đã mua
Nói cụ thể hơn ông cho biết, quá
trình đào tạo của Việt Nam thời gian qua cũng đang được đánh giá là quá lệch
chuẩn so với nhu cầu thế giới. Đầu tiên là lệch về chất lượng đào tạo.
Ông cho biết, ở các nước phương Tây,
phương pháp đào tạo đối với các cử nhân hoặc tiến sĩ được thực hiện theo nhóm.
Theo đó, các nhóm sinh viên hoặc nghiên cứu sinh sẽ có một môi trường rất thuận
lợi vừa học vừa làm, vừa nghiên cứu vừa tạo ra ngay sản phẩm. Với phương pháp
đào tạo như vậy, sinh viên, nghiên cứu sinh của họ đã được học bằng những trải
nghiệm thực tế, bằng những thực hành cụ thể.
Tuy nhiên, ở Việt Nam phương pháp
đào tạo còn nhiều thụ động, sinh viên vẫn học theo lý thuyết mà thiếu thực
hành. Vì vậy mới nói, chất lượng đào tạo đã là một khoảng cách rất xa không thể
so sánh được.
Cái lệch thứ hai vị tiến sĩ chỉ ra
là về định hướng cung - cầu. Theo ông, tại các nước phương Tây lựa chọn đào tạo
ngành nghề vẫn là dựa trên nhu cầu của thị trường, dựa trên những khảo sát,
đánh giá việc làm mà thị trường đang cần để định hướng đào tạo.
Tuy nhiên, ở Việt Nam đào tạo vẫn
đang chạy theo một phong trào chứ chưa theo một định hướng, không dựa trên một
đánh giá cụ thể nào. Do đó, không ai dám khẳng định chắc chắn 200.000 cử nhân
đang dư thừa hiện nay của Việt Nam thì nước ngoài sẽ cần. Chính vì phương pháp
đào tạo ồ ạt, không theo chuẩn, không dựa trên nhu cầu của thị trường nên nhiều
khi bán rẻ chưa chắc thế giới đã mua.
Ông Hiếu nói, tình trạng trên giống
như hiện tượng đổ xô xây lò đứng, lò cao, làm nhà máy xi măng... từ cách đây
khoảng 20 năm về trước. Sau một thời gian lò đứng, lò cao... không tồn tại được
nữa thì lại xuất hiện một trào lưu mới là xây cảng biển, sân bay, tiếp đến là
trào lưu thành lập ngân hàng, các tổ chức tín dụng và bây giờ người ta đang
nhắc nhiều tới hiện tượng loạn BOT, các trạm thu phí, hay các trường đại học
mọc lên như nấm sau mưa...
Theo ông Hiếu, đó là vấn đề rất nguy
hiểm và trong tương lai việc đào tạo cần phải được rà soát, quy hoạch lại, thậm
chí xóa bỏ nhiều trường đại học, cao đẳng không đảm bảo chất lượng.
"Các hiện tượng trên là một
biểu hiện của căn bệnh chạy theo phong trào, chạy theo thành tích, không có quy
hoạch cụ thể. Ai cũng nghĩ học đại học là cao giá và ai cũng muốn chạy theo bằng
đại học để nâng giá trị của mình lên mà không cần biết nhu cầu thị trường thế
nào? Họ có cần mình hay không?", TS Nguyễn Ngọc Hiếu nói.
(Theo
báo Đất Việt)
Chất lượng giáo dục có khoảng cách
xa so với các nước phát triển trên thế giới nên dù tốt nghiệp đại học, sau đại
học trong nước, những cử nhân, thạc sĩ của Việt Nam chưa chắc đã có được thị
trường quốc tế tiếp nhận bởi ái ngại chi phí bỏ ra để đào tạo, rèn giũa lại từ
đâu và sức hấp dẫn của nguồn nhân lực chất lượng cao của nhiều quốc gia trên thế
giới lấn át.
Mặc dù còn nhiều bất cập trong đề
án đưa 200.000 cử nhân đi xuất khẩu lao động nước ngoài nhưng không thể phủ nhận
đây là một phương án tốt để giải quyết tạm thời hiện trạng thất nghiệp ngày một
gia tăng tại Việt Nam.
Nếu thị trường việc làm trong nước
không cho bạn “chốn dung thân” để lo nổi cơm áo, gạo tiền, hãy hướng mình đi Nhật,
đi Đài,…và các thị trường tiếp nhận lao động khác. Tìm hiểu các đơn hàng xuấtkhẩu lao động Nhật Bản, XKLĐ Đài Loan, Macao,… tốt nhất với chi phí rẻ nhất tại
website của Thang Long OSC. Đặc biệt, hỗ trợ ngay từ 5 đến 10 triệu chi phí (áp
dụng tùy từng thị trường) cho các bạn đăng ký tham gia trực tiếp tại công ty.
Thông
tin chi tiết xin vui lòng liên hệ:
Công
ty Cổ phần Đầu tư và Hợp tác quốc tế Thăng Long
Địa
chỉ: số 7, tầng 8 tòa nhà Hội LHPN, đường Tôn Thất Thuyết , Cầu Giấy, Hà Nội
ĐT:
0868.986.528 - 0981057683 - 0981 079 362 – 0981052583
0 Comments