Lý do lao động Việt Nam được Nhật Bản tiếp nhận liên tục mặc dù có rất nhiều người vi phạm pháp luật Nhật Bản
Như các bạn đã biết, thị trường xuất khẩu lao động Nhật Bản
hiện đang tiếp nhận Thực tập sinh kỹ năng đến từ Việt nam làm việc theo
hợp đồng 3-5 năm tùy ngành nghề. Năm 2015 vừa qua có thể nói là năm
đỉnh điểm về phái cử lao động sang Nhật bản làm việc, Thị trường Nhật
Bản 2015 đã tiếp nhận tới 27.010 lao động Việt nam, tăng 136.6% so với
năm 2014.
Có được kết quả này là do nhiều nguyên
nhân trong đó có phí xuất cảnh và tiền ký quỹ của nhiều Công ty phái cử
Việt nam đã giảm đáng kể, và Nhật bản gia tăng tuyển dụng lao động nước
ngoài do cơ cấu dân số già, và chuyển dần sang tuyển lao động Việt nam
thay vì Trung quốc.
Thực tế thì lao động xuất khẩu đến
từ Việt nam từ trước tới nay có rất nhiều "vấn đề" mà các kênh thông tin
hay báo chí đã nêu rõ, Các công ty tiếp nhận Thực tập sinh kỹ năng Nhật
bản cũng biết rõ và luôn đòi hỏi phía VN phải khắc phục, một vài nhược
điểm cốt lõi về LĐ Việt nam có thể nêu ra là:
- Tính kỷ luật kém, hay tự phát, hay đòi hỏi, không thỏa mãn thì dễ phản ứng không tốt.
- Sinh hoạt, ăn uống chi tiêu, sử dụng thời gian rỗi rãi một cách thiếu khoa học, nên hay phát sinh vấn đề.
- Nắm bắt và tuân thủ pháp luật kém.
Không hòa nhập với môi trường làm việc, không hiểu và làm theo phong tục
tập quán ở địa phương. Hay vi phạm pháp luật, nhỏ là đi tàu xe không
trả tiền, tự tiện lấy đồ hoặc vật phẩm thuộc về người khác dùng, lớn là
trộm cắp.
- Dễ bị dụ dỗ và dễ dàng bỏ trốn khỏi xí nghiệp tiếp nhận.
Nguyên nhân của tình trạng này có thể đề cập đến nói chung như sau :
- Chi phí đi xuất khẩu lao động Nhật bản cao nên người lao động luôn tìm mọi cách để tiết giảm chi phí, tìm thu
nhập cao, có thêm tiền bù vào số tiền đã bỏ ra.
- Nền tảng văn hóa và kỹ năng lao động -
kiến thức của lao động VN khá thấp ( so với mặt bằng tại Nhật bản ).
Việc đào tạo nghề và kỹ năng làm việc tập thể ở VN cũng khá qua loa khi
các tổ chức đào tạo nghề mới chỉ chú trọng vào lợi nhuận là chính chứ
không quan tâm đến yêu cầu đòi hỏi của thị trường lao động.
- Việc giáo dục định hướng trước khi đi
xuất khẩu lao động Nhật bản chưa đạt hiệu quả, do cả hai bên người lao
động và tổ chức phái cử lao động VN.
Lao động Việt nam cũng có điểm mạnh
là khéo tay và tiếp thu nhanh công việc hơn lao động đến từ các nước
khác, nhưng so với các hạn chế nêu trên thì các điểm lợi của lao động
Việt nam chưa phải là ưu thế quyết định, tuy nhiên các Công ty tiếp nhận
lao động xuất khẩu phía Nhật bản thời gian gần đây vẫn tiếp tục tuyển
dụng lao động đến từ Việt nam, năm 2015 vừa rồi là năm đỉnh điểm của
xuất khẩu lao động - thực tập sinh kỹ năng sang Nhật bản, nhu cầu tuyển
dụng lớn đến mức nhiều Công ty VN không chuẩn bị đủ lao động để tham gia
đơn hàng theo yêu cầu của phía Nhật bản, và nhiều Công ty phải chấp
nhận giảm sâu các chi phí tuyển dụng để có được nguồn lao động phục vụ
thi tuyển đơn hàng Thực tập sinh kỹ năng Nhật bản.
Một số lý do để phía Nhật bản tiếp tục tuyển lao động Việt nam có thể kể đến là :
- Thị trường lao động Trung quốc, Thực
tập sinh đến từ Trung quốc bắt đầu khó tuyển dụng hơn. Hiện nay kinh tế
Trung quốc đã phát triển với tỷ lệ tăng trưởng cao trong thời gian dài
dẫn đến thu nhập của công nhân tại TQ cũng tăng cao, các nhà máy , công
ty tại TQ cũng có nhu cầu tuyển dụng lao động cao hơn do vậy lao động TQ
sẽ ít đi xuất khẩu lao động sang Nhật bản như trước đây ( theo diện TTS kỹ năng ). Số
lượng lao động xuất khẩu đến từ Trung quốc hiện chiếm 42% ( khoảng trên
300 000 LĐ ), tiếp theo là Braxin với 13% ( 95000LĐ ), Philipines với
11% ( 80000LĐ ), LĐ Việt nam chiếm 5.7% với khoảng 40000 người.
- Do mâu thuẫn căng thẳng gần đây giữa
hai quốc gia, lao động TQ không muốn đến Nhật bản, và ngược lại chủ sử
dụng lao động Nhật bản cũng không mặn mà tuyển dụng lao động Trung quốc,
muốn chuyển sang tuyển dụng lao động đến từ các quốc gia Đông nam Á và
Nam mỹ khác. Nhưng nếu so sánh về thu nhập đầu người và mức sống, nhiều
quốc gia trên đang ở thứ hạng cao hơn VN, đồng nghĩa với lao động làm
việc trong nước có thu nhập tốt nên không có nhu cầu đi xuất khẩu lao động. Tức là điều kiện tuyển dụng của lao động Việt nam dễ dàng hơn các nước cũng đang phái cử TTS sang Nhật bản khác.
- Về quan hệ Việt - Nhật từ trước đến
nay khá ổn định, Nhật bản tài trợ nhiều cho VN, hỗ trợ VN trên trường
quốc tế, Việt nam ngược lại cũng luôn mong muốn phát triển quan hệ với
Nhật bản và không nhắc lại quá khứ không tốt thời đế quốc Nhật trước
đây.
- Lao động VN thường dễ dàng chấp nhận
mức lương cơ bản thấp để được đi xuất khẩu lao động, và sẵn sàng làm việc tăng ca miễn
là có thu nhập cao hơn.
- Lao động VN về văn hóa, ngoại hình có
nhiều điểm tương đồng với người Nhật, khả năng tiếp thu công việc tốt.
Nhiều doanh nghiệp Nhật có ý định đầu tư sản xuất tại VN và sử dụng lao
động đã thực tập kỹ năng tại Nhật bản vào làm việc tại VN.
- Cơ cấu dân số Nhật bản ngày càng
nghiêng về người già không có khả năng lao động nhưng lại đòi hỏi phúc
lợi và chăm sóc cao nên nhu cầu tuyển dụng lao động nước ngoài không
ngừng gia tăng. Lao động nước ngoài tại Nhật bản không ngừng gia tăng,
từ 700 000 người năm 1996 đến 800 000 người năm 2014, con số này gần đây
còn cao hơn nữa. Nhật bản cần tiếp nhận khoảng 600 000 người hàng năm
và lên đến 10 triệu lao động nhập cư trong vòng 50 năm để bù vào sự suy
giảm dân số. Nhìn từ các nước phái cử lao động sang Nhật như TQ, Braxin,
Philippines, Lào, Campuchia, Myanmar, VN thì hiện nay khả dĩ tăng được
số lượng LĐ chỉ có thị trường lao động Việt nam, khi mà lao động từ các
nước còn lại đã có thu nhập tốt hoặc khó gia tăng số lượng tuyển dụng.
Thực tế hiện nay công tác tuyển dụng lao động đi làm việc tại Nhật bản cũng không dễ dàng. Cách đây nhiều năm khi mức chi phí đi xuất khẩu lao động Nhật Bản
khá thấp - chỉ vài nghìn USD - trong khi giá USD thấp và giá yên Nhật
cao, người lao động rất có lợi khi đi xuất khẩu lao động Nhật bản, tương quan khi đó
lương người lao động trong nước cũng thấp. Nhưng từ cách đây vài năm,
chi phí để được đi làm việc tại Nhật bản khá cao, có lao động phải bỏ ra
trên 10000USD mới đi được Nhật, trong khi giá trị đồng Yên lại xuống
thấp kỷ lục. Các thị trường xuất khẩu lao động khác như Đài Loan, DuBai - UAE, Algeria
cũng nổi lên với chi phí xuất cảnh thấp và thời gian đi nhanh, cũng như
mức lương khá tốt đã cạnh tranh và hút khá nhiều lao động VN đi làm
việc tại các nước này. Mức lương tại VN của người lao động hiện cũng
đang dần được cải thiện, VN đang là điểm đến của nhiều doanh nghiệp nước
ngoài kể cả Nhật bản để đón đầu các hiệp định thương mại tự do như TPP,
ASEAN, WTO và tận dụng giá thành nhân công rẻ tại VN.
Trong năm 2014, để thu hút được lao động đi Nhật bản, nhiều công ty xuất khẩu lao động Nhật bản
đã phải hạ phí đến tối đa thậm chí không còn lợi nhuận để giành giật
thị trường và giữ chân đối tác tuyển dụng phía Nhật, cũng như phải tối
ưu các chi phí khai thác phát triển thị trường, chi phí hoạt động để phù
hợp bối cảnh mới. Nhiều công ty xuất khẩu lao động Nhật bản mở ra cũng
đồng nghĩa với việc người lao động có nhiều lựa chọn rẻ hơn, tốt hơn để
được tuyển dụng đi làm việc tại Nhật.
Cơ hội đang đến với lao động Việt nam,
nhưng các bạn lao động cũng như các công ty phái cử cần hoàn thiện chính
mình để có thể đón cơ hội mới này. Thời điểm này gía trị đồng yên có xu
hướng tăng lên, chi phí xuất cảnh đang ngày càng giảm xuống do sự cạnh
tranh của các công ty VN, và nếu người lao động tự hoàn thiện mình, thực
hiện tốt hợp đồng lao động thì không những có cơ hội kéo dài hay gia
hạn hợp đồng, mà tương lai còn có khả năng quay lại Nhật sau khi về nước
giống như Hàn quốc, và tạo cơ hội cho các bạn lao động khác được tuyển
chọn sang Nhật làm việc.
nguồn: Internet
0 Comments